Het Geheim van Kenneth Herdigein

'Dank je wel Pim de la Parra!'

AMSTERDAM - Dinsdag 24 april gaat de ‘fictionele documentaire’ Het Geheim van de Saramacca Rivier in première in Theater Thalia tijdens het 5e IFFR-filmfestival flies Paramaribo, dat 19 april van start ging in Paramaribo. Hoofdrolspeler Kenneth Herdigein ‘scheet 500 buffels’ tijdens de opnames. “Maar ik kan gerust en stralend voor de dag komen.”

‘Eigenlijk zijn we allebei nep-Surinamers”, zegt Kenneth als hij twee minuutjes na afgesproken tijdstip binnen komt stappen in het sfeervolle Amsterdamse eetcafé Boulevard. “Als we echte Surinamers waren dan hadden we nooit op tijd mogen zijn.” Maar de grote reden achter onze punctualiteit is dat hij tijdig zijn vijfjarig dochtertje Nina van school moet ophalen.
Kenneth is idolaat van zijn Nina. “Nu ik een kind heb, zou ik wel tien kinderen willen. Sinds ze geboren is, heeft nog niemand op haar gepast. Ik kan me niet voorstellen dat ik mijn kind alleen laat met een vreemde.” Zelf heeft hij zich verlaten gevoeld door zijn moeder. Overigens zegt hij dit zonder rancune. “Mijn moeder heeft enorm haar best gedaan. Maar toen ik mishandeld werd op school met riemen door meesters, heeft ze me in de steek gelaten zonder dat ze dat wist.”
Na een diepe persoonlijke inzinking, belandde Kenneth op zijn 33ste voor twee weken in een psychiatrische inrichting. Daarna heeft hij nog drie jaren hulp gehad. Hij heeft zich hervonden. Met zijn vrouw Thea, haar 19-jarige zoon Karim en Nina vormen zij een solide gezin. “De platitude dat ik mijn lul achterna loop, was in één keer afgelopen”, vertelt hij over de geboorte van Nina. “Op die dag heb ik eindelijk volwassenheid geproefd. Ze keek me aan met die ogen die zeiden: ‘I came to stay’. Dwars door mijn ziel!”

Waterval
Kenneth gaat als een waterval. Hij kijkt naar mijn handschrift. “Als dat van een dokter”, zegt hij. “Ik ga ook veertig buffels schijten”, antwoord ik hem. Daarmee zijn we beland bij een lijfspreuk van Pim de la Parra. “Ik heb Pim zeer hoog zitten, maar ik heb de meest fundamentele ruzies met hem gehad”, vertelt Kenneth. “In professionele zin hoor.”
Na het eerste jaar van de Surinaamse Film Academie (SFA) werd van Pim gezegd dat hij een ‘tiran’ is. Maar Kenneth weerlegt dit. “Pim is geen tiran, ondanks dat hij met alle geweld wil uitleggen wat hij bedoelt. Een echte tiran beschikt en laat geen ruimte voor een conflict. Pim wel, met wie dan ook. Hij lokt het zelfs uit.”
Kenneth speelde ooit een rolletje van ‘45 seconden’ in Odyssee ‘d’Amour uit 1987. “Pim had toen miljoenen te besteden. En toch was hij niet anders dan wanneer hij met een no-no-budget werkt. Sommige mensen worden ineens een machtswellusteling.”
‘Het lot’ heeft ze weer bij elkaar gebracht. Aanvankelijk had De la Parra afspraken met een andere Nederlandse acteur, die zegde twee weken voor tijd af. “Pim belde me met de mededeling: Kenneth, ik heb een probleem. Ik moest eerst met mijn vrouw en kind overleggen. Een uur later belde ik hem op en zei: Pim, je hebt geen probleem meer.”

En zo toog Kenneth in januari naar Paramaribo als gastdocent van de SFA. Samen met Tom Erisman (camera) en Leo Franssen (geluid). Het eindproduct is de ‘fictionele documentaire’ Het Geheim van de Saramacca Rivier. Daarin speelt Kenneth de hoofdrol met als tegenspeelster Lucille Roberts. Negentien cursisten werd het metier bijgebracht onder het thema ‘Learning it by doing it’. “Veertien dagen lang – alsof we geen Surinamers waren – was iedereen altijd op tijd”, verhaalt Kenneth enthousiast. “En niemand is uitgevallen. Dat is uniek. Ook in Nederland. En dat kan je ook aan die film zien. Alsof er miljoenen in gestoken is. In maar negen dagen geschoten. Ik steek mijn hand in het vuur voor die film.”
De grote schrik voor menig (beginnend) acteur is dat De la Parra zonder script werkt. Kenneth: “Toen ik tegen Pim zei dat ik voor lul ga, zei hij: wat geeft het nou dat je voor lul staat? Hij heeft ook nog gelijk. Omdat je het waagt loop je het risico dat je de meest bijzondere scènes krijgt. Het leven zit ook niet zo in elkaar. Pim zegt: ik wil het leven verfilmen. Ik vind het geweldig. Wat een moed!”
Vlak voor de opname van een scène kreeg Kenneth ineens de opdracht: je moet een lied neuriën en gaan huilen. “Ik koos voor Mi kondre tru. Het was op een steiger bij de Surinamerivier. Je zag de krabben lopen in de modder. En twee ooievaars, die symbool staan voor mijn verhouding met die vrouw. Dat verdriet en die pijn kwamen helemaal vanuit mijn onderbuik.”

Voluptueuze borsten
De rode draad van het Geheim van de Saramacca Rivier is ‘verlies van je vaderland’, uitgebeeld in een stuk gelopen relatie. Kenneth: “Maar doordat we naar Suriname gaan, heeft het Geheim van de Saramacca Rivier ons weer bij elkaar gebracht. De één noemt het God. Pim noemt het ‘Het’. We kopen een perceel bij Uitkijk langs de Saramacca. Misschien is het wel autobiografisch. Ik ben een eindveertiger en na deze film verliefd geworden op mijn vaderland.”
Maar De la Parra is ook een man van het allerlaatste moment. Kenneth kreeg maar geen tekst toegestuurd. “Ik heb echt op zijn huid gezeten.” Uiteindelijk kreeg hij de monoloog interieur opgestuurd met de mededeling dat hij nog zinnen kon toevoegen, als hij wilde. Maar er viel niets toe te voegen. “Hedda, hoe zou ik jouw mooie, grote voluptueuze borsten kunnen vergeten?” reciteert Kenneth. “Zulke mooie teksten kunnen in elke film! Je hoeft niet eens te weten wie Hedda is. Ik zei tegen Pim dat toevoegen hetzelfde zou zijn als dat ik door een gerespecteerd museum loop en de werken begint te veranderen.”
In afgelopen vijf jaar was Kenneth vier keer in Suriname. In 2001 – voor de opnames van Paramaribo Papers – na 29 jaar weer. “Ik ben eerst voor drie weken door producent Eddy Wijngaarde naar Suriname gehaald om heel wat spoken uit mijn hoofd te halen. Verdomd, alles was veel kleiner dan ik in mijn hoofd had. Zo herinnerde ik me dat het standbeeld van Kwakoe er een was tot aan het plafond. Tijdens de eerste drie keren kreeg ik zoveel erkenning en respect dat ik maar met mijn hoofd in de wolken bleef lopen. Maar deze keer kwam ik in aanraking met 19 Surinamers; ik kwam bij ze thuis, zag hoe ze woonden en leefden. Die andere drie keren waren net vakantie.”

Lege huls
Kenneth is ook vol lof over het duoschap van Pim de la Parra en Arie Verkuyl, die de film produceerde voor Film Instituut Paramaribo Incorporated. “Dat je dat allemaal doet op die leeftijd. Dat is al reden om het fantastisch te vinden. Pim is trouwens iemand van wie je kan zeggen dat alle geweldige mensen iets met hem hebben. Of je het nu hebt over Rutger Hauer, Jeroen Krabbé – die was er trouwens ook – of Renée Soutendijk. Alleen maar omdat Pim gedaan heeft wat hij heeft gedaan en is wie hij is. Alle mensen in het vak gaan voor Pim, wat hun gerespecteerde mening ook is over minimal movies. En dat hebben al die mensen met een kind van Suriname.”
Over zijn verwachtingen van het Geheim van de Saramacca Rivier, zegt Kenneth: “Het gaat erom dat die cursus voor 120 procent is geslaagd. We hebben daarbij het geluk dat die film behoorlijk de moeite waard is. Je praat wel over een van de beste cameramannen van Europa en een van de beste geluidsmannen van Nederland. Pim de la Parra blijkt gewoon een tovenaar te zijn. Maar je praat nu ook wel met iemand die een Pim-adept is.”

De monoloog interieur zijn alleen de teksten die gedachten van de hoofdfiguren moeten verwoorden. Alle overige dialoog moesten de acteurs ter plekke ‘uitbraken’. Kenneth: “Het is als voor de leeuwen te worden geworpen. Je schijt vijfhonderd buffels. Als ik mijn teksten terug hoor dan zeg ik van sommige: je slaat de plank mis. Maar van sommige: wát, heb ik dat bedacht?! Maar het komt allemaal door Pim. Hij is de ontwerper van het geheel. Ik was een lege huls gestuurd door een regisseur. Soms levert dat verbale diarree op. Maar over het eindresultaat ben ik zwaar geïmponeerd. Tijdens de Utrechtse Filmdagen kan je gerust en stralend voor de dag komen. Bedankt Pim de la Parra!”
Na een gezamenlijke balans van twee cappuccino’s, vier biertjes en een lichtelijk aangebrande pannenkoek hamkaas met aardbeien fietst Kenneth weg met kinderzitje, op weg naar zijn grootste geheim voor het leven.

De tweede premièrevertoning is op zondagavond 29 april, wederom in Theater Thalia te Paramaribo, aanvang 22.00 uur. Een speciale voorstelling van de film vindt plaats op donderdagavond 26 april 2007 om 19.00 uur, in de filmzaal van Vasilda's Videotheek aan de Javaweg 101, te Lelydorp.

Lees ook: Feeërieke verlichting ontbreekt ook dit keer niet